فارسی
تفاوت دیابت نوع ۱ و نوع ۲
دیابت نوع 1
علت: بیماری خودایمنی که منجر به تخریب سلول‌های پانکراس و توقف کامل تولید انسولین می‌شود.
سن شروع: معمولاً در کودکان، نوجوانان و جوانان (اما ممکن است در هر سنی رخ دهد).
شروع بیماری: ناگهانی، همراه با علائم شدید مانند تشنگی زیاد، پرادراری، پرخوری و کاهش وزن سریع.
درمان: تنها با تزریق انسولین قابل کنترل است و داروهای خوراکی مؤثر نیستند.
ویژگی بیماران: اغلب لاغر یا با وزن طبیعی
عوارض حاد: خطر بالای کتواسیدوز دیابتی
شیوع: حدود ۵ تا ۱۰ درصد از کل موارد دیابت(DKA)
دیابت نوع ۲
علت: مقاومت سلول‌های بدن به انسولین همراه با کاهش نسبی ترشح انسولین.
سن شروع: عمدتاً در بزرگسالی؛ اما امروزه در نوجوانان نیز شایع شده است.
شروع بیماری: تدریجی و اغلب بدون علامت واضح، ممکن است سال‌ها تشخیص داده نشود.
درمان: شامل تغییر سبک زندگی (رژیم غذایی و ورزش)، داروهای خوراکی و در مراحل پیشرفته، انسولین.
ویژگی بیماران: اغلب دارای اضافه‌وزن یا چاقی.
عوارض حاد: احتمال کتواسیدوز کمتر است، اما خطر سندرم هیپراوسمولار هیپرگلیسمیک (HHS) وجود دارد.
شیوع: شایع‌ترین نوع دیابت با سهمی حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد.
اهمیت غربالگری
غربالگری دیابت نوع ۱ به‌طور روتین در جمعیت عمومی توصیه نمی‌شود، اما در افراد پرخطر (مثل بستگان درجه ۱ مبتلا) می‌توان آنتی‌بادی‌های مرتبط را بررسی کرد.
اهمیت تشخیص زودرس: جلوگیری از عوارض میکروواسکولار (رتینوپاتی، نفروپاتی، نوروپاتی)، کاهش عوارض ماکروواسکولار ( MI، سکته مغزی، PAD)، کاهش بستری‌های ناشی از DKA و HHS.
غربالگری دیابت نوع ۲ باید در تمام افراد ≥35 سال یا زودتر در افراد با ریسک بالا (چاقی، سابقه خانوادگی، سندروم متابولیک، سابقه دیابت بارداری، PCOS) انجام شود. در دیابت نوع ۲، بسیاری از بیماران سال‌ها بدون علامت هستند و ممکن است در زمان تشخیص عوارض مزمن داشته باشند، به همین دلیل تأکید زیادی بر غربالگری زودهنگام و پیگیری منظم وجود دارد.
جمع‌بندی
برای تشخیص دیابت، استفاده از آزمایش‌هایی مانند FBS، OGTT، HbA1c و قند خون تصادفی ضروری است. دیابت نوع ۱ معمولاً در سنین پایین‌تر و به صورت ناگهانی با نیاز قطعی به انسولین بروز می‌کند، در حالی که دیابت نوع ۲ بیشتر در بزرگسالان، به شکل تدریجی و همراه با چاقی مشاهده می‌شود.
تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع نقش مهمی در جلوگیری از عوارض جدی دیابت ایفا می‌کند.